ประวัติและที่มาของ " ดอกขจร " (ดอกสลิด)
ดอกขจร หรือ ดอกสลิด เป็นดอกไม้สีเหลืองอมเขียวที่มีกลิ่นหอมกรุ่น มักพบขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าดิบชื้น หรือตามริมรั้วบ้านของคนไทย ดอกขจรเป็นพืชพื้นบ้านที่คนไทยนิยมนำมาประกอบอาหารทั้งคาวและหวานมาช้านาน ทั้งยังอุดมไปด้วยคุณค่าทางโภชนาการและสรรพคุณทางยาอีกด้วย
ต้นกำเนิดของดอกขจรนั้น สันนิษฐานว่ามาจากอินเดียและจีนตอนใต้ ก่อนที่จะแพร่กระจายมายังเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงประเทศไทย ในประเทศไทย ดอกขจรพบได้ทั่วทุกภาคของประเทศ โดยเฉพาะในภาคกลางและภาคใต้
ดอกขจรถูกนำมาใช้ในอาหารไทยมาตั้งแต่สมัยโบราณ ปรากฏในบันทึกทางประวัติศาสตร์ของไทยตั้งแต่สมัยอยุธยา โดยมักนำมาประกอบอาหารประเภทแกงหรือไข่เจียว ดอกขจรเป็นผักพื้นบ้านที่มีรสชาติอร่อย อุดมไปด้วยคุณค่าทางโภชนาการ ทั้งวิตามินและแร่ธาตุต่าง ๆ เช่น วิตามินเอ วิตามินซี แคลเซียม และฟอสฟอรัส
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของ " ดอกขจร "
ดอกขจรดอกไม้สีเหลืองสดใสที่เปี่ยมไปด้วยเสน่ห์ นอกจากความงามที่สะดุดตาแล้ว ดอกขจรยังมีสรรพคุณทางยาอีกด้วย ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของดอกขจร มีดังนี้
- ลำต้น เป็นไม้เถาเลื้อยขนาดเล็ก สูงประมาณ 3-6 เมตร ลำต้นกลมมีสีเขียวเข้ม ผิวเรียบหรือมีรอยแตกเล็กน้อย
- ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับกัน รูปหัวใจ ปลายใบแหลม โคนใบมน ขอบใบเรียบ สีเขียวอมแดงเล็กน้อย
- ดอก ออกเป็นช่อแบบกระจุกตามซอกใบหรือโคนก้านใบ ดอกย่อยมีขนาดเล็ก กลีบดอกสีเหลืองอมเขียว ปลายกลีบแหลม ดอกมีกลิ่นหอม
- ผล เป็นรูปไข่แกมรูปหอก ปลายโค้งแหลม ผลแก่สีน้ำตาลดำ
- ดอกขจรมักออกดอกในช่วงฤดูหนาวถึงฤดูร้อน ดอกของดอกขจรมีกลิ่นหอมเย็น นิยมนำมารับประทานเป็นผักสด ใบอ่อนและยอดอ่อนของดอกขจรมีรสขมเล็กน้อย แต่มีคุณค่าทางอาหารสูง อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุหลายชนิด
ประโยชน์ของดอกขจร
ประโยชน์ของดอกขจร ดอกขจรเป็นผักพื้นบ้านที่พบได้ทั่วไปในประเทศไทย มีลักษณะเป็นช่อดอกสีเหลืองอมเขียว ออกดอกในช่วงฤดูฝน ดอกขจรมีรสชาติหวานอมขมเล็กน้อย นิยมนำมาประกอบอาหาร นอกจากความอร่อยแล้ว ดอกขจรยังมีสรรพคุณทางยามากมาย ดังนี้
- บำรุงโลหิต ดอกขจรมีธาตุเหล็กสูง จึงช่วยบำรุงโลหิตให้ไหลเวียนได้ดี ป้องกันโรคโลหิตจาง
- บำรุงหัวใจ ดอกขจรมีสารฟลาโวนอยด์ที่ช่วยบำรุงหัวใจให้แข็งแรง ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจ
- บำรุงสายตา ดอกขจรมีวิตามินเอสูง จึงช่วยบำรุงสายตาให้มองเห็นชัดเจน
- รักษาหวัด ดอกขจรมีสรรพคุณช่วยขับเสมหะ บรรเทาอาการหวัด
- แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ดอกขจรมีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆ จึงช่วยแก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ
- บำรุงตับและไต ดอกขจรมีสรรพคุณช่วยบำรุงตับและไตให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เมนูอาหารจากดอกขจร
ดอกขจรมีรสชาติหวานอมขมเล็กน้อย นิยมนำมาประกอบอาหารหลากหลายเมนู เช่น ผัดไข่ แกงส้ม แกงจืด ยำ ฯลฯ เมนูอาหารจากดอกขจร นอกจากจะอร่อยแล้ว ยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพอีกด้วย ดอกขจรอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุต่าง ๆ เช่น วิตามินเอ วิตามินซี วิตามินบี ธาตุเหล็ก แคลเซียม ฟอสฟอรัส เป็นต้น ที่ช่วยบำรุงร่างกายให้แข็งแรง
ตัวอย่างเมนูอาหารจากดอกขจร
- ดอกขจรผัดไข่ เป็นเมนูอาหารยอดนิยมที่หารับประทานได้ง่าย ดอกขจรผัดไข่มีรสชาติหวานอมขมอ่อนๆ หอมกลิ่นกระเทียม รับประทานคู่กับข้าวสวยร้อนๆ อร่อยลงตัว
- แกงส้มดอกขจร เป็นเมนูอาหารไทยรสแซ่บ ดอกขจรแกงส้มมีรสชาติเปรี้ยวหวานกลมกล่อม รับประทานกับข้าวสวยหรือขนมจีน
- แกงจืดดอกขจร เป็นเมนูอาหารไทยรสอ่อนๆ ดอกขจรแกงจืดมีรสชาติหวานหอม รับประทานง่าย
- ยำดอกขจร เป็นเมนูอาหารไทยรสแซ่บ ยำดอกขจรมีรสชาติเปรี้ยวหวานเผ็ด รับประทานกับข้าวสวยหรือแคบหมู
รวมแหล่งความรู้เรื่องดอกไม้ที่คุณอาจจะไม่เคยรู้มาก่อน: https://floramalee.com/
เมนูดอกขจร: เมนูดอกขจร อาหารไทย ดอกขจรผัดน้ำมันหอย แกงส้มดอกขจร ดอกขจรผัดไข่ (kapook.com)